Kun je jouw kindsdeel nu al opeisen? Het is een vraag waar veel kinderen van erfgenamen mee zitten. Het liefst zou je het geld natuurlijk op jouw bankrekening hebben staan om er zo zeker van te zijn dat het van jou is. Hoe zit dit eigenlijk?
Kindsdeel opeisen? Het kindsdeel kun je opeisen op het moment dat de langstlevende ouder is overleden. Mocht er een testament zijn dan kun je ook eerder je kindsdeel opeisen als het testament daar recht op geeft. Je doet dit door de eindverantwoordelijke schriftelijk op de hoogte te stellen.
Daar is echter nog zeker niet alles mee gezegd. Zo gaan we eerst even wat dieper in op wanneer je een kindsdeel nou wel en niet kunt opeisen. Daarna bespreken we hoe je dit het beste doet. Tot slot bespreken we verschillende situaties (opname verzorgingshuis, hertrouwen, dementie, stiefouders, verkoop huis) en kijken we hoe het zit met het kindsdeel in deze gevallen. Lees snel verder!
Wanneer Kindsdeel Opeisen
Als eerste is het goed om te weten wanneer je nu eigenlijk jouw kindsdeel kunt opeisen. Het is namelijk zo dat je, na het overlijden van een van de ouders, niet direct recht hebt om het geld op je bankrekening te krijgen.
Dat werkt namelijk als volgt. Als de persoon is overleden dan wordt de erfenis op papier verdeeld. Dat betekent dat de partner van de overledene recht heeft op een gedeelte van het geld. Daarnaast heb jij als kind ook recht op een gedeelte van de erfenis.
Echter is het zo dat je dit geld niet direct zult ontvangen. Het geld gaat in eerste instantie namelijk naar de rekening van de partner (als deze getrouwd waren, een geregistreerd partnerschap of samenlevingscontract hadden).
Op deze manier probeert de overheid er voor te zorgen dat partners, na het overlijden van hun man/vrouw niet direct in de acute geldproblemen terecht komen. Op papier is het kindsdeel dus al van jou, in werkelijkheid houdt de ouder het geld in beheer.
In sommige gevallen kan het zijn dat het kindsdeel wel direct jouw kant op komt, ook als de partner van de overledene nog leeft. Dit kan bijvoorbeeld zo zijn als de overledene een testament heeft opgesteld waarin deze wens duidelijk wordt.
Verder is het zo dat er wel al belasting betaalt moet worden over het kindsdeel van de erfenis. In dit geval is de ouder verantwoordelijk voor het betalen van deze belasting omdat hij/zij het kindsdeel in beheer heeft. Wil je meer weten over wanneer en hoe je belasting betaalt over het kindsdeel? Lees dan deze blog die ik daar eerder over schreef.
Hoe Kindsdeel Opeisen
Mocht je jouw kindsdeel na het overlijden van de langstlevende ouder willen opeisen dan is het waarschijnlijk goed om te weten hoe dit werkt. Daarvoor moet je in eerste instantie bij de persoon zijn die verantwoordelijk is voor de afhandeling van de erfenis.
Als er geen testament is dan zijn in de meeste gevallen alle erfgenamen bij elkaar verantwoordelijk voor het afhandelen van de erfenis. Jij bent dus een van deze personen. Mocht dit de situatie zijn dan mag je er vanuit gaan dat het kindsdeel vanzelf jouw kant op komt. Je zult de andere erfgenamen hier waarschijnlijk wel even van op de hoogte moeten stellen. Bijvoorbeeld over wanneer je het wilt ontvangen en hoeveel dit precies moet zijn.
Als erfgenamen kunnen jullie ook besluiten iemand anders verantwoordelijk te maken voor het afhandelen van de erfenis. Dit kan een van de andere erfgenamen zijn, maar het kan ook gaan over een notaris of een andere professional die bekend is met de gang van zaken. In dit geval zal je deze persoon schriftelijk op de hoogte moeten stellen van het feit dat jij het kindsdeel graag wilt ontvangen.
Opname Verzorgingshuis
Er zijn verschillende situaties waarbij het als kind fijn zou zijn om je kindsdeel direct te kunnen opeisen. Een van de meest voorkomende is het moment dat de langstlevende ouder wordt opgenomen in een verzorgingshuis. Reden dat mensen dan graag hun kindsdeel opeisen is om te voorkomen dat het vermogen, door de hoge eigen bijdrage voor deze zorg, compleet wordt weggegeten.
Daarom is het goed om te weten dat je een kindsdeel kunt opeisen als de ouder wordt opgenomen in een vezorgings- of verpleeghuis. Wel is het dan belangrijk om wat zaken te regelen aangezien dit niet standaard het geval is.
De eerste optie die je hebt is samen met de langstlevende een testament te laten maken. Hierin laat je opnemen dat het kindsdeel, bij opname van de langstlevende ouder in een verzorgingshuis, direct opeisbaar is. Zo kun je als kind makkelijk aanspraak maken op jouw kindsdeel en wordt het niet meegenomen in het vermogen van de ouder voor de eigen bijdrage.
Een andere optie is om het geld te schenken aan de kinderen. Hiervoor moet de ouder vanzelfsprekend nog wel wilsbekwaam zijn. Het is namelijk zo dat ouders verschillende bedragen belastingvrij mogen schenken. Dit geldt ook als de ouder is opgenomen in een verzorgingshuis. Mocht je hier meer over willen weten dan kun je deze blog lezen die ik schreef over de vrijstelling op schenkbelasting.
Bij Hertrouwen
Een andere situatie waar mensen vaak tegenaan lopen is dat de langstlevende ouder hertrouwd. Veel mensen zijn dan bang dat hun kindsdeel in de gezamenlijke boedel van het nieuwe stel terechtkomt en dat ze het daardoor kunnen kwijtraken. Eigenlijk zijn hier twee situaties: een situatie mét en een situatie zonder testament. Laten we daar even naar kijken.
Als er een testament van de overledene is dan zou deze uitkomst kunnen bieden. Heeft de overledene namelijk laten opnemen dat kinderen hun kindsdeel kunnen opeisen als de partner van de overledene hertouwd? Dan kunnen de kinderen in dit geval aanspraak maken op hun kindsdeel. Een manier waarop de levende ouder dit kan voorkomen is door te trouwen op huwelijkse voorwaarden. Op deze manier behoud de ouder het recht op het beheer van de erfenis máár kan de nieuwe partner hier geen aanspraak op maken.
Als er geen testament is dan liggen de zaken wat anders. Sinds 2018 trouwen we in Nederland op basis van beperkte gemeenschap van goederen. Dat betekent dat alleen het vermogen wat ná het huwelijk gezamenlijk wordt opgebouwd uiteindelijk in de boedel terechtkomt van beide partners. De erfenis en het kindsdeel vallen niet onder deze gezamenlijke boedel en zijn daardoor beschermd voor de kinderen als de langstlevende ouder komt te overlijden.
Besluiten de ouders te trouwen op basis van gemeenschap van goederen en is er geen testament? Dan heb je als kind een klein beetje pech. De erfenis komt dan namelijk terecht in de gezamenlijke boedel. Dat kan betekenen dat als de ouder komt te overlijden de erfenis naar de nieuwe partner gaat (totdat deze ook weer komt te overlijden).
Dementie
Een derde situatie die voorkomt is dat de langstlevende ouder last krijgt van dementie. Het kan dus zo zijn dat deze binnenkort niet wilsbekwaam meer is en dat je daardoor graag het kindsdeel zou willen opeisen.
Mocht dit het geval zijn dan moet je hiervoor echt een langstlevende testament laten opstellen voordat de ouder teveel last heeft gekregen van dementie. Hierin kun je laten opnemen dat, als de ouder inderdaad dementie heeft gekregen, het kindsdeel is op te eisen.
Stel je zo’n testament niet op dan ben je natuurlijk te laat als de ouder echt heel erg last heeft van dementie. Deze is dan niet meer wilsbekwaam. Je zult in dit geval moeten wachten tot de ouder is overleden voordat je het kindsdeel kunt opeisen.
Stiefmoeder / Stiefvader
Een andere vraag die je jezelf kunt afvragen is hoe het zit met een stiefvader of stiefmoeder. Wat nou als deze jouw kindsdeel in bezit heeft? Hoe zorg je er dan voor dat deze veilig is en uiteindelijk ook bij jou terechtkomt?
De eerste en vaak ook de makkelijkste manier is om met je stiefouder in gesprek te gaan. Zij hebben namelijk de mogelijkheid om het kindsdeel van de erfenis eerder aan jou op te geven. Dat is redelijk eenvoudig geregeld en zorgt voor de minste spanning.
Mocht je niet in een situatie zitten waarbij dit een mogelijkheid is dan is het helaas alsnog niet mogelijk om je kindsdeel direct op te eisen (als hier geen testament voor is opgesteld). Wél is de stiefouder verplicht om de waarde van het kindsdeel aan de kinderen uit te betalen in de waarde van goederen als de kinderen hierom vragen.
Op deze manier voorkom je dat de stiefouder goederen verkoopt die onderdeel zijn van de erfenis en waarschijnlijk ook een emotionele waarde hebben. Wel mag de stiefouder deze spullen in bruikleen houden totdat deze komt te overlijden.
Geschieden Ouders
Als er gescheiden ouders in het spel zijn dan ligt het er heel erg aan wat er allemaal geregeld is omtrent de erfenis. In de meeste gevallen mag je er vanuit gaan dat de ouders tijdens hun scheiding het vermogen al verdeeld hebben.
Dit betekent dat als één van de ouders komt te overlijden én deze geen andere partner heeft, de kinderen direct recht hebben op hun kindsdeel. Er zijn immers geen andere gegadigden die net zoveel recht hebben op de erfenis als de kinderen.
Soms komt het echter voor dat de ouders tijdens hun huwelijk een testament hebben laten opstellen. Hierin kan bijvoorbeeld staan dat de langstlevende ouder recht heeft op de erfenis. Problemen ontstaan echter als dit testament niet is aangepast na de scheiding. In dat geval heeft de langstlevende ouder alsnog recht op de erfenis ook al is deze geen partner meer.
Mocht je het hier als kind niet mee eens zijn én kom je er met de langstlevende ouder niet uit dan is de rechter eigenlijk de enige die uitkomst kan bieden. Die zal aan de hand van de verwoording bepalen wie recht heeft op de erfenis.
Kindsdeel Opeisen Na Verkoop Woning
Soms vragen mensen zich af of zij het kindsdeel kunnen opeisen als het ouderlijk huis is verkocht. Echter, dat is niet direct het geval. Eigenlijk gelden hier dezelfde regels als de regels die we heel de tijd hebben besproken. Dat is dat de langstlevende partner in eerste instantie beheer krijgt over de erfenis. Pas later, als deze partner ook is overleden, kun je aanspraak maken op je kindsdeel.
Een uitzondering zou zijn wanneer er duidelijke afspraken staan in een testament. Bijvoorbeeld dat het duidelijk wordt gemaakt dat kinderen hun kindsdeel kunnen opeisen als het ouderlijk huis wordt verkocht. Dit moet dus wel expliciet vermeld staan.