In Nederland hebben we een van de beste pensioenstelsel ter wereld. Dat is natuurlijk hartstikke mooi want zo zorgen we ervoor dat iedereen op latere leeftijd een leefbaar inkomen krijgt. Maar is pensioen eigenlijk verplicht voor werkgevers en werknemers?
Is pensioen verplicht? Als het bedrijf waarvoor je werkt binnen een sector valt met een collectief bedrijfstakpensioenfonds of een CAO dan zijn werkgever en werknemer verplicht dit na te leven. Valt de werkgever hier niet onder dan hoef je als werknemer niet verplicht pensioen op te bouwen.
Maar dat is maar een deel van het antwoord. Zo lees je hieronder wat de uitzonderingsgevallen zijn en wat je het beste kunt doen als je werknemer geen pensioenregeling aanbiedt.
Pensioen Verplicht Als Werknemer
Pensioen is voor een werknemer dus verplicht als het bedrijf waarvoor deze werkt onder een collectief bedrijftakspensioenfonds valt of een CAO heeft. Laat het duidelijk zijn dat dit voor de grote meerderheid van de Nederlands bedrijven geldt.
Lees ook: Hoeveel Pensioen Heb Ik Nodig?
Toch zijn er ook bedrijven die inderdaad geen pensioenregeling aanbieden. Als werknemer kom je dan terecht op de vrije pensioenmarkt. Dat betekent dat je zelf je pensioen moet regelen. Dat loopt meestal via een bank of een verzekeraar.
Er zitten verschillen tussen beide opties. Bij een verzekeraar kun je kiezen of je tijdelijk (bijvoorbeeld 10 jaar lang) een vast bedrag wilt ontvangen, of dat je liever maandelijks een bedrag ontvangt zolang als dat je leeft, dat heet lijfrente.
Kies je voor een bank dan kun je maximaal 20 jaar een maandelijks een bedrag ontvangen. Daarna is het geld op. Kom je te overlijden voordat het geld op is dan gaat het overige bedrag naar de nabestaanden.
Meer weten over hoe je het beste zelf pensioen opbouwt? Lees dan onderaan deze blog het kopje “Werkgever Betaald Geen Pensioen”.
Pensioen Verplicht Als Werkgever
Als een werkgever buiten het bedrijfstakpensioenfonds of CAO valt dan is deze dus niet verplicht een pensioenregeling aan te bieden. Wel mag de werkgever in samenspraak met de werknemer een pensioenregeling ontwikkelen. Dit moet dan wel duidelijk in het contract worden vermeld.
Daarnaast draagt een werkgever vaak ook werkgeverspremies af aan de werknemer. Echter, als de werkgever geen pensioenregeling heeft dan is deze ook niet verplicht deze premies af te dragen.
Als werknemer doe je er in dit geval goed aan deze werkgeverspremies bij je salaris te onderhandelen. Anders moet je zelf voor deze misgelopen premies opdraaien. Onder het kopje ”Werkgever Betaald Geen Pensioen” onderaan deze blog lees je meer over dit onderwerp.
Pensioen Verplicht Bij 0-Uren Contract
Als je op basis van een 0-uren contract werkt dan gelden voor jou dezelfde regels als voor alle andere werknemers binnen het bedrijf. Een werkgever mag namelijk geen groepen mensen uitsluiten (zoals parttimers of oproepkrachten).
Als je werkgever dus verplicht aan zijn werknemers een pensioenregeling moet aanbieden dan moet hij deze ook aan jou aanbieden. Doet deze dit niet dan praat je over indirecte discriminatie.
Pensioen Verplicht Bij Tijdelijk Contract
Hier gelden bijna dezelfde regels als voor mensen die werken op oproepbasis. Je werkgever moet vaste en tijdelijke werknemers zoveel als mogelijk gelijke arbeidsvoorwaarden aanbieden.
Dat betekent dat ook mensen met een tijdelijk contract in aanmerking moeten komen voor deelname aan een pensioenregeling.
De enige uitzondering op deze regel zijn mensen die uit het buitenland komen om hier tijdelijk te werken (seizoenswerkers). Zij kunnen dit pensioen namelijk niet meenemen naar het land waar ze vandaan komen.
Mocht dit het geval zijn dan moet je werkgever wel een oplossing verzinnen. Een van de makkelijkste manieren is dan om extra loon uit te betalen als compensatie voor de misgelopen pensioenopbouw.
Pensioen Verplicht Als ZZP
Als ZZP’er ben je niet verplicht om pensioen op te bouwen. Dat is ook de reden dat een kwart van de ZZP’ers geen pensioen hebben opgebouwd, aldus het CBS.
In de meeste gevallen ben je als ZZP’er dus aangewezen op de vrije pensioenmarkt. Zoals eerder besproken kun je dit zelf regelen via een verzekeraar of een bank.
Grappig genoeg is er een groep ZZP’ers die wel verplicht pensioen moeten opbouwen: schilders. Een grote groep zelfstandige schilders had een rechtzaak aangespannen tegen het pensioenfonds Bpf schilders om zo niet meer verplicht pensioen te hoeven opbouwen.
Verassend genoeg hebben ze die rechtzaak verloren. Daardoor is dus de situatie ontstaan dan een timmerman niet verplicht pensioen hoeft op te bouwen maar een schilder wel.
Afzien Van Pensioen
Het kan zijn dat je als werknemer voor een bedrijf werkt welke aan de volgende voorwaarden voldoet:
- Valt niet onder een bedrijfstakpensioenfonds of CAO
- Biedt wel een eigen pensioenregeling aan
In dit geval ben je als werknemer niet verplicht om mee te doen aan de pensioenregeling. Sommige werknemers besluiten afstand te doen van de pensioenregeling zodat zij uiteindelijk netto meer overhouden. Pensioen wordt immers (gedeeltelijk of volledig) betaald uit het brutoloon.
Nu klinkt een hoger nettoloon natuurlijk aantrekkelijk maar afzien van je pensioenopbouw is zeker geen makkelijke route. Zo zijn er ook een aantal nadelen.
Nadelen Afzien Van Pensioen
Als je afstand doet van je pensioenopbouw dan bouw je logischerwijs geen buffer op voor je oude dag. Hier wordt je volledig zelf verantwoordelijk voor.
Daarnaast doe je ook afstand van partner- en wezenpensioen. Hetzelfde geldt voor premievrijstelling van arbeidsongeschiktheid. Tot slot doe je ook afstand van de werkgeversbijdrage aan de pensioenpremie.
Je ontvangt dus misschien wel een hoger nettoloon, maar je geeft er veel sociale zekerheden voor op. Daarnaast is compensatie van de werkgeversbijdrage zeker niet vanzelfsprekend. Daardoor loop je, mits je dit onderhandeld, dus ook geld mis.
Wat Moet Je Regelen Als Je Afziet Van Pensioen?
Het zal vooral de werkgever zijn die niet staat te springen om je uit te sluiten van de pensioenregeling. De reden hiervoor is dat de werkgever ervoor moet zorgen dat hij later niet verantwoordelijk kan worden gesteld voor het (opzettelijk) niet laten deelnemen van de werknemer aan het pensioenfonds.
Dit risico wordt vaak afgedekt door een afstandsverklaring of -overeenkomst op te stellen. Deze wordt vervolgens ondertekend door de werknemer en misschien ook de partner. Immers, je doet ook afstand van het partnerpensioen en dus moet je partner het ermee eens zijn.
Tot slot wordt er aangeraden dit document op te laten stellen bij een jurist en het jaarlijks te vernieuwen. De reden hiervoor is dat de situatie van de werknemer kan veranderen en dus ook de pensioenopbouw misschien anders moet worden ingevuld.
Als een werknemer uiteindelijk claimt nooit op de hoogte te zijn gesteld van pensioendeelname dan is dit document voor de werkgever zeer belangrijk. Mocht het document juridisch niet dekkend zijn dan moet de werkgever waarschijnlijk alsnog pensioen of een boete betalen.
Wat Als Je Terugkomt Op Je Beslissing?
Als je na verloop van tijd toch liever wél pensioen opbouwt via je werkgever dan wordt het een ingewikkeld verhaal. Als eerste is het niet zo dat je direct weer mag deelnemen aan de pensioenregeling van je werkgever. Deze is namelijk niet meer verplicht jou aan te melden.
Als je werkgever wel instemt met je aanmelding dan ben je er alsnog niet. Nu is het namelijk de pensioenverzekeraar die moeilijk kan doen. De pensioenverzekeraar ziet jou nu als spijtoptant (iemand die spijt heeft gekregen van een keuze en daar nu op wil terugkomen).
De kans is groot dat de pensioenverzekeraar je aan een gezondheidsonderzoek wil laten deelnemen. Immers, waarom wil je nu wel ineens pensioen opbouwen en eerst niet? Grote kans dat er iets met je gezondheid is.
Als je geaccepteerd wordt kan het ook zijn dat de pensioenverzekeraar wil dat je een hele hoge premie betaald. Al met al is de weg terug dus geen gemakkelijke route.
Werkgever Betaald Geen Pensioen
In Nederland zijn er zo’n 856.000 mensen die wel in loondienst werken maar geen pensioen opbouwen. Als dit je situatie is dan ben je zelf verplicht om voor je oude dag te zorgen.
Zoals er eerder in de blog al werd verteld doe je er dan verstandig aan rekening te houden met wat je misloopt. Als het mogelijk is zou je dit idealiter bij je salaris kunnen onderhandelen.
Om te berekenen hoeveel je per jaar belastingvrij aan pensioen mag sparen (en nu dus misloopt) gebruiken we de term jaarruimte. Dat is het verschil tussen het bedrag wat je jaarlijks belastingvrij mag sparen en het bedrag wat je daadwerkelijk hebt opgebouwd (in dit geval dus helemaal niets).
Als je jouw jaarruimte wilt berekenen dan kun je deze rekenmachine gebruiken van Brand New Day. Als je weet hoeveel jaarruimte je hebt wordt het tijd om de kijken naar de opties die je hebt om pensioen op te bouwen.
Zoals je onder het kopje “Pensioen Verplicht Als Werknemer” al las zijn pensioen opbouwen via een bankspaarrekening of via een lijfrenteverzekering de meest voorkomende opties.
Daarnaast zijn er nog andere opties die je kunt aangrijpen om zelf pensioen op te bouwen. Voorbeelden hiervan zijn:
- Sparen via een vrij opneembare spaarrekening of deposito. Al moet daar wel bij gezegd worden dat dit tegenwoordig heel weinig rendement oplevert en waarschijnlijk niet genoeg zal zijn voor je pensioen. Lees ook: welke bank geeft de meeste rente?
- Pensioenbeleggen via een eigen beleggingsrekening. Het voordeel hiervan is dat je alsnog gebruik maakt van je jaarruimte maar dat het geld volledig in eigen beheer is. Houd er wel rekening mee dat je het geld niet eerder dan je pensioendatum van de rekening kunt afhalen zonder er heel veel belasting over te betalen.
Ben je op zoek naar een pensioenaanbieder waar je zelf pensioen op kunt bouwen? Dan is Brand New Day een aanrader. Zij zijn een prijsvechter in de pensioenmarkt én hebben in mijn ervaring een geweldige klantenservice. Ik bouw er zelf namelijk ook mijn pensioen op.
Hulp Nodig Bij Pensioenvragen?
Je pensioen is vaak een lastig en ingewikkeld onderwerp. Niet alleen zit het Nederlandse pensioenstelsel ingewikkeld in elkaar, ook heb jij natuurlijk zelf veel voorkeuren over wat je later wel en niet wil bereiken met je pensioen. Wil je bijvoorbeeld:
- Eerder stoppen met werken?
- Meer pensioen opbouwen zodat je later meer overhoudt?
- Meer inzicht krijgen in je financiële situatie als je met pensioen bent
- Elke ander pensioenvraag die je maar kunt bedenken
Allemaal vragen waarbij veel factoren komen kijken die je als individu niet zo 1-2-3 doorrekent. Toch kan een goede beslissing je helpen je dromen waar te maken en een foute beslissing je veel geld kosten. Als jij een goede, onderbouwde beslissing wil maken dan is het verstandig om eens met een financieel planner te praten.
Financiële planners helpen je met het opstellen van jouw toekomstplan en het doorrekenen hiervan. Daarnaast zijn deze financiële professionals totaal onafhankelijk (ze proberen je dus geen financiële producten aan te smeren die je veel geld gaan kosten). Je kunt dus met een gerust hart al je financiële vragen kwijt.