Hoeveel salaris verdient een leerkracht in het basisonderwijs? Dit is tegenwoordig niet alleen een interessante vraag voor mensen die van de PABO afstuderen maar ook een maatschappelijke kwestie. Hieronder even een snel antwoord:
Gemiddeld verdient een startende leraar in het basisonderwijs €2.539 bruto per maand exclusief vakantietoeslag en eindejaarsuitkering. Na 10 jaar verdienen leraren gemiddeld €2.546. Een fulltime werkende leraar verdient minimaal €2.678 en maximaal €4.434 bruto per maand.
Bovenstaande en onderstaande gegevens zijn gebaseerd op onderzoek van Elsevier over salarisgegevens van leraren van de PABO (1), SEO (2) en het AOb (3). Nu je weet wat een leraar in het algemeen verdient gaan we hieronder de gegevens uitpluizen.
Als eerste duiken we in op het startsalaris van leraren in het basisonderwijs en hoe zich dat ontwikkeld heeft. Daarna kijken we naar het salaris van leraren met 10 jaar ervaring én leggen we uit hoe de salarisschalen werken. Tot slot kijken we naar de arbeidsmarkt voor leraren (baanzekerheid, vast contract en hoeveel dagen er gewerkt worden). Lees snel verder!
Startsalaris Leraar Basisonderwijs
Laten we om te beginnen kijken naar het gemiddelde startsalaris van leraren in het basisonderwijs. Volgens het meest recente onderzoek van Elsevier verdienen afgestudeerde leraren van de PABO een gemiddeld brutosalaris van €2.539 per maand. Dat bedrag is exclusief vakantietoeslagen en een eindejaarsuitkering.
Als we kijken naar het gemiddelde salaris van alle hbo-bachelors dan zien we dat nieuwe leraren het verrassend goed doen. Gemiddeld verdienen mensen op het hbo namelijk een salaris van €2.514 bruto per maand.
Als je meer wilt weten over het gemiddelde startsalaris van hbo’ers en WO’ers lees dan zeker deze blog waarin ik alles op een rijtje heb gezet: Gemiddelde Startsalaris HBO/WO.
Zoals je in bovenstaande afbeelding kunt zien is het startsalaris van pabo-leraren al sinds 2004 redelijk stabiel. Daarmee loopt deze groep gelijk aan de rest van de hbo’ers. In dat optiek is het goed om te zien dat leraren beginnen met een goed salaris, maar hoe zit dat eigenlijk met leraren die al wat ervaring hebben. Krijgen zij ook nog een goed salaris?
Salaris Leraar Basisonderwijs Met 10 Jaar Ervaring
Toen ik de onderzoeksgegevens van Elsevier erbij pakte viel mij direct iets op. Dat is namelijk dat ervaren leerkrachten op het basisonderwijs ten opzichte van hun startsalaris eigenlijk geen groei ervaren.
Een ervaren leerkracht in het basisonderwijs verdient €2.546. Dat betekent dat leraren in het basisonderwijs er in 10 jaar tijd maar €32 bruto per maand op vooruitgaan.
In onderstaande afbeelding kunnen we het salaris van ervaren leraren op het basisonderwijs vergelijken met leraren op het voortgezet onderwijs. Hoe meer de blauwe stip naar links gaat hoe minder er verdient wordt (elke grijze lijn staat voor 10% meer of minder dan het gemiddelde).
Zoals je kunt zien zijn het vooral de afgestudeerde leraren van de PABO die achterblijven met de ontwikkeling van hun salaris. Zij verdienen ongeveer 9% minder dan het gemiddelde van de hbo-opleidingen. Dat terwijl leraren op het voortgezet onderwijs het qua groei normaliter wel goed doen en boven het gemiddelde zitten.
Hoe het komt dat leraren op het basisonderwijs met 10 jaar ervaring bijna evenveel verdienen als starters is onduidelijk. Een van de meest logische verklaringen zou zijn dat starters over het algemeen fulltime werken en dat ervaren leraren minder uren draaien. Dat zou verklaren waarom het verdiende salaris ongeveer gelijk ligt.
Eigenlijk is dat ook de enige verklaring. Zouden ervaren leraren namelijk fulltime werken dan zouden zij toch al snel een salaris tussen de €3.000 – €4.000 bruto per maand mee naar huis moeten nemen. Dat komt doordat het salaris van leraren in het basisonderwijs gewoon geregeld is in een CAO en in de CAO is wél een gezonde groei opgenomen. Laten we daar even naar kijken.
Salaristabellen Primair Onderwijs
Nu je weet wat het gemiddelde salaris is voor startende en ervaren leraren op het basisonderwijs wordt het tijd om even de CAO in te duiken. Hierboven heb je een beeld gekregen van de huidige situatie op de arbeidsmarkt. Deze paragraaf gaat je uitleggen waar je als leraar recht op hebt en hoe het salarissysteem werkt in de CAO.
In onderstaande afbeelding kun je zien dat er in totaal 5 schalen zijn waar je als leraar in terecht kunt komen. De laagste schaal is L10, de hoogste L14. Als leraar in het basisonderwijs begin je in L10 en kun je maximaal doorstromen naar L11.
Daarnaast zijn er in elke schaal in totaal 15 treden. Normaliter staat elke trede voor één gewerkt jaar. Een voorbeeld: als starter zonder ervaring begin je in schaal L10 op trede één met een fulltime startsalaris van €2.678 bruto per maand. Na 10 jaar zit je in L10 op trede 10 op de €3.525 bruto per maand.
Als leraar in het basisonderwijs in schaal L10 kun je na 15 jaar dus maximaal €4.113 bruto per maand verdienen. Mocht je doorgroeien naar schaal L11 dan kan dit nog oplopen naar de €4.434.
Mocht je willen doorgroeien naar schaal L11 dan moet je aan bepaalde eisen voldoen. Wel is het zo dat je salaris natuurlijk een goede sprong maakt op het moment dat je aan de volgende lijst met eisen voldoet (bron):
- Je moet minimaal 465 lesuren per jaar draaien in een voltijd-functie
- Naast het pabo-diploma heb je een extra specialisatie nodig. Bijvoorbeeld voor rekenen, taal, zorg, achterstand of een ander gebied
- Je volgt de ontwikkelingen in de specialisatie en past die toe
- Je helpt collega’s actief met je kennis en kunde op het gebied van jouw specialisatie
Hoe Snel Vinden Leraren In Het Basisonderwijs Een Vaste Baan?
Naast het salaris zijn er natuurlijk ook andere factoren die de arbeidsmarkt voor leraren gezond of ongezond kunnen maken. Een van deze factoren is natuurlijk hoe snel leraren na hun afstuderen een volwaardige baan kunnen vinden. Een volwaardige baan wordt in het onderzoek omschreven als een baan waar je minimaal drie dagen per week werkt en een redelijk salaris verdient.
Met de tekorten in het onderwijs kun je er vanuit gaan dat leraren in het basisonderwijs snel een vaste baan vinden. Als je dat dacht dan heb je helemaal gelijk. Leraren in het basisonderwijs vinden gemiddeld binnen één maand na hun afstuderen een volwaardige baan.
Zoals je hierboven kan zien doen afgestudeerden van de PABO het daarmee sinds 2007 al ruim een stuk beter dan de rest van de hbo-bachelors. Gemiddeld vindt een hbo’er namelijk na 4 maanden een volwaardige baan.
Daarnaast is het ook zo dat uit het eerdere onderzoek van SEO naar voren komt dat leraren in het algemeen (dus ook het voortgezet onderwijs) heel erg snel een baan vinden. Gemiddeld ligt dit ergens tussen de 2-4 maanden.
Hoe Snel Krijgen Leraren In Het Basisonderwijs Een Vast Contract
Als het gaat om baanzekerheid dan is het vinden van een volwaardige baan natuurlijk maar een gedeelte van het verhaal. Een andere factor die voor veel mensen van belang is, is het krijgen van een vast contract. Hoe zit dit dus in elkaar voor nieuwe leraren?
Voor starters wordt het in onderstaande afbeelding duidelijk dat deze 1-2 jaar na afstuderen een grote kans maken op het bemachtigen van een vast contract. Op het moment heeft 69% tussen 1-2 jaar na het afstuderen een vast contract.
Daarmee doen leraren het sinds 2015 ontzettend veel beter dan de rest van de hbo-bachelors. Daar heeft 44,9% van alle afgestudeerden namelijk een vast contract in dezelfde periode.
Verder is het ook zo dat er een gezonde groei zit in het percentage leraren met 10 jaar ervaring of meer die een vast contract hebben. Van deze groep heeft 84% namelijk een vast contract op zak. 13,9% heeft een tijdelijk contract en 2,1% werkt op basis van een andere vorm. Mocht je een vast contract belangrijk vinden dan hoef je je als leraar in het basisonderwijs geen zorgen te maken.
Hoeveel Dagen Per Week Werken Leraren In Het Basisonderwijs?
Het aantal dagen waarop leraren werken zijn natuurlijk ook van belang voor de algehele arbeidsomstandigheden. Uit het onderzoek van Elsevier komt onderstaande tabel naar voren. Daarin wordt het duidelijk dat het grootste gedeelte fulltime werkt met vijf dagen per week.
| Aantal dagen | Percentage |
| Één werkdag | 1,33% |
| Twee werkdagen | 3,01% |
| Drie werkdagen | 10,06% |
| Vier werkdagen | 19,25% |
| Vijf werkdagen | 66,36% |
Daarnaast is er ook een groep van ruim 29% die drie of vier dagen werkt. Het aantal leraren wat in het basisonderwijs één of twee dagen werkt is met 4,34% ontzettend minimaal.
Werkdruk Leraren Basisonderwijs
Een van de meest gehoorde onderwerpen in onze maatschappij is de werkdruk van leraren in het (basis)onderwijs. Omdat dit natuurlijk ook een factor is die van belang is voor het werk in het geheel leek het mij daarom ook interessant om dit in de blog te verwerken. Hiervoor gebruik ik gegevens van het CBS uit 2018 (4).
Als eerste wordt het in bovenstaande tabel direct duidelijk dat leraren in het basisonderwijs hun beroep als mentaal zwaar ervaren. In totaal geeft 31,6% van deze groep aan dat ze het werk zwaar vinden. Ze staan daarmee in de top 10 onder andere beroepen als ”politie en brandweer” maar boven de beroepsgroep ”verzorgenden”.
Dat betekent echter niet dat leraren in het basisonderwijs emotioneel afstand nemen van hun werk. Integendeel zelfs, van alle beroepsgroepen in Nederland zijn leerkrachten in het basisonderwijs emotioneel het meest betrokken bij hun werk. 38,6% van deze groep geeft aan dat dit het geval is.
Een hoge emotionele betrokkenheid zorgt er daarnaast ook voor dat leraren in het basisonderwijs vaak hun uiterste best doen. Dat resulteert ook in het feit dat ze op plek twee staan als het gaat om beroepsgroepen die aangeven vaak extra hard te moeten werken. Dit geldt voor 52,7% van de groep, daarmee hebben alleen koks het zwaarder.
De hamvraag is natuurlijk of al dit harde werken, het veeleisende werk en de emotionele betrokkenheid ook leiden tot meer ziekteverzuim? Gelukkig zijn ook hier onderzoeksresultaten van het CBS van te vinden (5).
Zoals je in bovenstaande afbeelding kunt zien zorgen de huidige arbeidsomstandigheden inderdaad voor een hoger dan gemiddeld ziekteverzuim. Leraren op het basisonderwijs hebben gemiddeld een ziekteverzuim van 6% per jaar. Dat is hoger dan het gemiddelde van alle bedrijfstakken (4% per jaar).
Leraren in het voortgezet onderwijs doen het met iets meer dan 5% ook niet al te goed. Verrassend is dat het juist de leraren in het hoger onderwijs en het overig onderwijs zijn die minder ziekteverzuim hebben dan het gemiddelde van alle bedrijfstakken.