Handige tips om te sparen zijn er genoeg. Op het internet vind je genoeg ellenlange lijsten met meer dan 100+ bespaartips (ik heb er zelf ook een).
Voor deze blog wil ik het echter anders aanpakken. Ik vraag mij namelijk af hoeveel van die tips om te sparen nou echt werken.
Met andere woorden: wat zijn wetenschappelijk bewezen tips waardoor jij écht effectief kunt gaan sparen?
Hieronder lees je de 16 wetenschappelijk bewezen tips die echt invloed hebben op jouw spaargedrag. Geen zin om het hele artikel te lezen? Hieronder een hele korte samenvatting.
Tips Om Te Sparen – Korte Samenvatting
- Maak financiële beslissingen ruim van tevoren
- Denk aan de alternatieve kosten van een beslissing
- Neem de verleiding weg om spullen te kopen
- Ontwikkel goede gewoontes die je spaargedrag ondersteunen
- Winkel nooit als je moe bent of honger hebt
- Maak SMART-doelen
- Vertel een vriend(in) over je spaardoelen
- Gebruik contant geld
- Bewaar betalingsgegevens niet online
- Koop ervaringen, geen spullen
- Zie sparen als iets wat nú moet gebeuren
- Automatiseer je sparen
- Verhoog automatisch je spaarbedrag
- Verzin een positief spaardoel met negatieve gevolgen
- Spaar financiële meevallers
Benieuwd waar deze tips om te sparen vandaan komen? Hieronder lees je de wetenschappelijke uitleg van elke tip!
Tip 1: Maak Financiële Beslissingen Ruim Van Tevoren
Een van de beste tips om geld te sparen is om beslissingen te maken voordat je iets gaat kopen. Daar is volgens Noorse wetenschappers namelijk een hele goede reden voor:
Mensen zijn echt verschrikkelijk slechte beslissers als ze moeten improviseren.
Het probleem daarvoor vind je terug in onze hersenen. Ons brein kent namelijk twee manieren van denken: proactief en reactief.
Als je vooruit denkt dan maakt je gebruik van het proactieve brein. Het proactieve brein is slim, rustig en heeft overzicht.
Het is het brein wat je gebruikt als je een budget maakt, je financiële doelen opschrijft en daar stap-voor-stap naartoe werkt (lees ook: in 6-stappen budgetteren als een expert). Het probeert een logisch verhaal te vormen in een steeds complexere wereld.
Aan de andere kant vind je het reactieve brein. Dit gedeelte wordt ingeschakeld als er iets gebeurd waarvan je het niet verwacht had.
Als je in de stad loopt en je favoriete winkel een grote uitverkoop heeft dan is dit het brein wat de beslissing moet maken of je gaat kopen of niet.
Dat is een beetje alsof je een kind alleen achterlaat in een snoepwinkel met een ongelimiteerde creditcard. Dat gaat nooit goed.
Het kind (reactieve brein) zou niet moeten beslissen of het snoep gaat kopen en hoeveel. Dat zou de ouder (het proactieve brein) moeten doen. Die is er simpelweg veel beter in en begrijp het effect van de langetermijn.
De oplossing
Hoe zorg je ervoor dat je financiële toekomst niet in de handen ligt van het reactieve brein? Door structuur aan te brengen in je leven.
Zoals een van de wetenschappers het zelf zegt: “We helpen mensen proactiever te zijn in hoe ze zich voorbereiden op bepaalde situaties. Op deze manier hoeven ze niet te vertrouwen op hun reactieve brein””.
Een van de tips om te sparen is dus om financiële beslissingen van tevoren te maken. Budgetteren is daar een goed voorbeeld van.
Maar ook als je iets gaat kopen is het verstandig om eerst te bedenken:
- Wat je gaat kopen (voorbeeld: broeken)
- Hoeveel je gaat kopen (twee)
- Hoeveel het maximaal mag kosten (maximaal €100)
Simpele richtlijnen en proactief nadenken gaan er dus écht voor zorgen dat je meer, sneller en beter kunt sparen.
Tip 2: Denk Aan De Alternatieve Kosten
Alternatieve kosten is een term die gebruik wordt in de economische wetenschappen.
Alternatieve kosten hebben niet direct iets te maken met geld. De term beschrijft eerder de kansen die je kunt mislopen door een andere keuze te maken.
Een voorbeeld: als je besluit om bedrijfskunde te studeren dan maak je dus de keuze om geen arts te worden. De kostenpost is dus dat je nooit meer arts wordt. Het opgeven van deze kans is een voorbeeld van alternatieve kosten.
Financieel gezien maak je ook elke dag dit soort keuzes. Als je besluit om die nieuwe schoenen te kopen dan sluit je de optie uit om te sparen. Dat terwijl sparen op de langetermijn misschien wel een stuk beter is.
Dat betekent niet dat je je elke keer schuldig moet voelen als je iets koopt. Het is psychologisch bewezen dat mensen deze alternatieve kosten namelijk als een gigantische last ervaren omdat ze niet de ‘verkeerde keuze’ willen maken.
Keuzes maken hoort bij het leven, maar hoe zorg je ervoor dat je de goede keuze maakt?
De Oplossing
De oplossing is je af te vragen wat je eigenlijk opgeeft voor je iets koopt.
Als jij wilt sparen dan is de kans groot dat je dat ergens voor doet. Misschien voor je pensioen of voor de aanbetaling van een huis.
Als je dit duidelijk hebt voor jezelf dan is het slim om, voordat je iets gaat kopen, jezelf af te vragen of de aankoop het echt waard is.
Als je spaart voor de aanbetaling van een huis kun je jezelf dus afvragen ”Wil ik echt dat dit geld wordt uitgegeven aan nieuwe schoenen, of wil ik liever dat dit naar de aanbetaling van mijn nieuwe huis gaat?”.
Bewustworden van alternatieve kosten kan je dus helpen om betere beslissingen te maken en daardoor meer te sparen.
Tip 3: Neem De Verleiding Weg
Is het je ooit weleens opgevallen hoe de ene slechte beslissing leidt tot de andere?
Eet één stuk chocola en het wordt makkelijker om nog 3 extra stukken in je mond te proppen. Datzelfde geldt voor spullen kopen. één aankoop en het is makkelijker om er nog meer te doen.
Daarnaast doen winkels er tegenwoordig alles aan om je te verleiden tot een aankoop. Niet voor niets kwamen marketingprofessionals er in de jaren ’50 van de vorige eeuw al achter hoe impulsaankopen gestimuleerd konden worden.
Het bijzondere is zelfs dat bedrijven soms zelfs afhankelijk zijn van onze impulsaankopen. Een goed voorbeeld daarvan was warenhuis JC Penny in 2008.
Het bedrijf stond erom bekend nieuwe artikelen aan te bieden en deze een paar weken later met 50% in prijs te verlagen. In 2008 besloot de nieuwe directeur dat ze dit niet meer zouden doen en in plaats daarvan ‘elke dag eerlijke prijzen zouden bieden’.
Het gevolg? Mensen waren niet meer in de verleiding om te kopen en het bedrijf verloor in dat jaar $1 miljard.
Verleiding is dus een krachtig mechanisme om mensen dingen te laten doen die ze niet willen doen (zoals teveel uitgeven). Dus hoe voorkom je dat je door winkels (en jezelf!) in de verleiding wordt gebracht?
De Oplossing
Volgens James Borrough, handelsprofessor aan de Universiteit van Virginia en gespecialiseerd in consumentengedrag, is het beste wat je kunt doen de optie tot verleiding weg te halen.
Het principe is eigenlijk heel simpel: je kunt geen onverwachte aankopen doen als je je pinpas niet hebt meegenomen.
Als je thuis bent ben je niet in de verleiding en is het makkelijk om je pinpas uit je portemonnee te halen. Door dit te doen geef je toe dat je als mens gevoelig bent voor verleiding en bescherm je jezelf tegen de verkooptechnieken van winkels en warenhuizen.
Op die manier hoef je niet te leren imuum te worden voor verleiding (iets wat bijna niet mogelijk is) maar zorg je gewoon dat je de verleiding voor bent.
Tip 4: Ontwikkel Goede Gewoontes
Een geweldig boek wat ik ooit gelezen heb is de New York Times bestseller: The Power Of Habit.
Het boek gaat over onze gewoontes en hoe ze ons leven vormgeven. Een groot gedeelte van ons leven, ongeveer 40%, speelt zich namelijk af op de automatische piloot.
Via deze automatische piloot proberen onze hersenen namelijk energie te besparen. Het kost anders gewoon teveel moeite om elke dag alle beslissingen op een bewuste manier te maken.
Het probleem is echter dat je daardoor ook heel gevoelig bent voor ‘fouten’ in je programmering. Daardoor ontwikkelen zich slechte gewoontes die je veel geld kosten.
Ben je gewend om elke ochtend op het station bij de Starbucks langs te gaan? Dan is dat natuurlijk niet echt geweldig als je geld wil sparen. Het geld voor die koffie zou veel beter op je spaarrekening terecht kunnen komen.
Het probleem is echter dat dit soort gewoontes ontzettend moelijk zijn om vanaf te komen. Dat komt omdat je brein de volgende gewoonte afspeelt:
- Trigger: Je loopt het station binnen
- Routine: Je gaat naar de Starbucks
- Beloning: Je dagelijkse caffeïneboost
In het boek wordt duidelijk beschreven hoe je de gewoonte kunt aanpassen door alleen de routine aan te passen. De trigger en beloning blijven dus hetzelfde. Dat werkt als volgt.
De Oplossing
Als je een gewoonte die je veel geld kost wilt ombuigen naar iets wat in jouw voordeel werkt dan zijn er een paar dingen die je moet doen.
Als eerste moet je weten wat de beloning is die jij ervaart van de gewoonte. Drink je koffie zodat je wakker kunt worden? Dan is dat belangrijk om te weten. Op die manier kun je namelijk een goed alternatief verzinnen.
Zo zou je er natuurlijk voor kunnen kiezen om je eigen koffie in een thermosbeker in je tas te stoppen.
De volgende keer dat je het station binnenloopt zal je geneigd zijn om naar de Starbucks te gaan. Op dat moment is het belangrijk om de thermosbeker uit je tas te halen en je de beloning te geven (de caffeïneboost zodat je wakker kunt worden).
Op deze manier blijft de trigger (je loopt het station binnen) en de beloning (wakker worden) hetzelfde, maar verander je de routine.
Tot slot wordt er in het boek nog een ding benadrukt: je moet wilskracht uitoefenen.
Als jij niet de wilskracht opbrengt om in de ochtend je eigen koffie klaar te maken, dan zal dit plan binnen de kortste keren falen.
Dat betekent dat je niet van je dure gewoonte afkomt en daardoor niet extra kunt sparen.
Het voordeel is wel dat als je deze nieuwe gewoonte gemiddeld 2 maanden volhoud hij ook een goede kans heeft om daadwerkelijk te blijven hangen.
Tip 5: Winkel Nooit Als Je Moe Bent Of Honger Hebt
Deze bespaartip ligt in het verlengde van de vorige. Deze heeft namelijk ook met wilskracht te maken.
Ben je bijvoorbeeld ooit wel eens boodschappen gaan doen toen je honger had? Grote kans dat je meer mee hebt genomen dan dat je nodig had. Dat komt door de uitputting van je wilskracht.
Dat is eigenlijk best simpel te begrijpen. Onze wilskracht is een soort batterij. Hoe meer je ervan gebruikt, hoe minder hij levert. Pas als de batterij weer is opgeladen kun je er echt wat mee.
Hetzelfde geldt als je honger hebt of moe bent. Dan zit je op het randje van je wilskracht en is je batterij bijna leeg. Daardoor ben je niet meer lekker in staat om goede (financiële) keuzes te maken.
De Oplossing
In de praktijk is de oplossing best simpel: maak geen financiële keuzes als je moe bent of honger hebt.
De kans is namelijk heel groot dat je kiest voor ‘gemak’. Dat is vaak niet de keuze waardoor je meer kunt gaan sparen.
Zo is het slim om financiële keuzes te maken op momenten dat je rustig en ontspannen bent. Je zorgverzekering vergelijken doe je dus het liefst op een rustige zondag in plaats van een dinsdag direct na een stressvolle werkdag.
Op die manier zorg je ervoor dat je jezelf de mentale ruimte geeft om goede keuzes te maken.
Tip 6: Maak SMART-Doelen
Door met nummer 6 van tips om geld te sparen: wees duidelijk naar jezelf.
Tuurlijk wil je meer, beter of sneller sparen, maar is dat niet een heel vaag doel?
Het klinkt een beetje als een goed voornemen voor het nieuwe jaar: meer sparen, meer afvallen, meer verdienen, meer sporten etc. Echter weet iedereen wat er gebeurd met goede voornemens. Er komt meestal helemaal niets van terecht.
Een recente studie van de Michigan University laat het effect zien van hoe effectief mensen zijn als ze niet duidelijk naar zichzelf zijn.
Een van de verdelingen van de groep was als volgt. Er was een groep respondenten die hun doelen niet opschreven en een groep dit dat wel deed.
De resultaten zijn duidelijk. Als mensen hun doelen niet duidelijk opschreven dan hadden ze een kans van slagen van 43%. De groep die zijn doelen wel duidelijk opschreef had een slaagkans van 61%!
Maar duidelijke doelen is niet het enige wat belangrijk is. Volgens sociaal psycholoog en auteur Roy Baumeister is het ook belangrijk om één duidelijk doel te zetten en niet meerdere.
Hij zegt daarover het volgende:
“Een veel voorkomend probleem is dat mensen meerdere goede voornemens voor zichzelf maken. Al die voornemens gebruiken een stukje van je wilskracht.
Als je meerdere voornemens hebt dan raakt je wilskracht heel snel uitgeput. Daardoor ben je dus niet in staat om je echt goed aan al je doelen te houden en wordt je kans van success steeds kleiner”.
De Oplossing
De oplossing is dus duidelijk. Als je doelen opschrijft stijgt je slagingskans met 18%. Maar dat alleen is niet genoeg.
Effectieve, duidelijke doelen zijn waar de sleutel tot succes ligt. Het is daarom hartstikke slim om je doelen SMART te maken.
SMART? Ja, SMART. Dat is een afkorting die gebruikt wordt om effectieve doelen te stellen. SMART staat voor:
- Specifiek
- Meetbaar
- Acceptabel
- Realistisch
- Tijdgebonden
Neem bijvoorbeeld jouw doel om meer te sparen. ‘meer sparen’ is een vaag doel. Als je SMART gebruikt zou je dat doel als volgt omschrijven:
“Voor de komende 20 weken wil ik elke week €100 sparen zodat ik na deze periode genoeg geld heb om op 1 juli op vakantie te gaan.”
Ten eerste is dit doel heel specifiek, het is duidelijk wat je wilt bereiken. Ook is het meetbaar. Zo kan je elke week bijhouden of je €100 hebt gespaard.
Of het doel acceptabel is hangt ervan af of jij (en andere die mee moeten doen) het ermee eens zijn. Laten we ervan uitgaan dat dat zo is. Verder is het doel realistisch omdat je hebt uitgerekend dat je die €100 per week kunt sparen.
Tot slot is het doel tijdsgebonden omdat het voor de komende 20 weken is en het bereikt moet zijn voor 1 juli.
Een van de beste tips om te sparen is dus om duidelijke doelen te stellen volgens het SMART principe omdat dit je kans van slagen gigantisch verhoogt.
Tip 7: Vertel Een Vriend(in) Over Je Spaardoelen
Iedereen kent het scenario waarin je besluit in je eentje een goed voornemen te verzinnen maar je langzaam door de mand heen valt.
Als je bijvoorbeeld wilt stoppen met roken maar je partner besluit niet mee te doen dan wordt je kans van slagen direct een stuk kleiner. Hetzelfde geldt voor beginnen met hardlopen. Als je iemand hebt die met je meeloopt dan kun je elkaar motiveren.
Hetzelfde geldt natuurlijk voor sparen. Daar heeft de wetenschap gelukkig ook onderzoek naar gedaan.
In hetzelfde onderzoek waar we het net over hadden kwam nog een aanbeveling naar boven die je slaginskans met nog eens 15% verhoogt. Met deze extra tip krijg je dus een slagingskans van 76%!
De Oplossing
De groep die zijjn doelen alleen opschreef bleek een slagingskans te hebben van 61%.
De groep met de grootste slagingskans van 76% deed echter het volgende: zij vertelde het een vriend of vriendin EN stuurde wekelijks een update over hoe ze ervoor stonden.
Als we als mensen onze voortgang moeten rapporteren aan andere dan beginnen we extra hard voor onze doelen te werken.
We hebben er namelijk ontzettend veel moeite mee om tegen de ander te vertellen dat het niet gelukt is. Helemaal als dat een vriend of vriendin is die je als snel met je neus op de feiten zal drukken.
De studie wijst daardoor dus het volgende uit: als je wilt sparen is het slim om je doelen te meten en op te schrijven.
Echter, als je echt succes wilt behalen moet je doelen meten, opschrijven én zorgen dat iemand je verantwoordelijk houd voor je doelen.
Tip 8: Gebruik Contant Geld
Contant geld gebruiken klinkt natuurlijk hartstikke ouderwets. In 2018 betaalde we in 40% van de gevallen nog met cashgeld. In 2014 was dat nog in 60% van de gevallen!
Toch heeft contant geld een wetenschappelijk voordeel dat je niet wilt missen als je meer wilt sparen.
Onderzoek van Professor Dilip Soman aan de universiteit van Toronto heeft namelijk uitgewezen dat je meer uitgeeft als je met je pinpas betaald in plaats van contant geld.
De reden daarvoor is relatief simpel. Bij een betaling met een pinpas of creditcard krijg je niet het gevoel dat je echt betaald. Het plastic pasje tegen een scanner aanhouden geeft mensen niet het belangrijke ‘aversie’ gevoel.
Met andere woorden: betalen met een pinpas doet emotioneel niet zoveel pijn als contant betalen.
Het gevolg daarvan is dat je met een pinpas meer uitgeeft dan dat je met contant geld zou doen.
Aan het betalen met een pinpas zit nog een nadeel en dat is dat je niet precies weet hoeveel je uitgeeft. Het gevolg daarvan is dat je een inschatting maakt van je kosten.
Het probleem daarvan is dat mensen ontzettend slecht zijn in het inschatten van hun uitgaven. Vaak is dit een veelste rooskleurig beeld van hoeveel er echt wordt uitgegeven.
De Oplossing
De oplossing is in dit geval tweedelig.
Ten eerste kun je eens proberen om een week (of een maand) met contant geld te betalen om te kijken of het voor jou echt verschil maakt.
Als je merkt dat je meer moeite hebt met geld uitgeven of als je merkt dat je bewuster bent van je uitgaven dan heeft dit systeem dus voordelen voor je.
Dan moet jij natuurlijk de beslissing maken of je op deze manier wilt blijven betalen. Je kunt het ook eens in de zoveel tijd doen om op die manier bewust te blijven van wat je uitgeeft.
Verder is het belangrijk om niet je ingaven te gaan inschatten op basis van wat je denkt. Zoals het onderzoek al aangaf zijn mensen daar ontzettend slecht in.
De oplossing is simpel: maak een budget. Budgetteren geeft je overzicht op wat je inkomsten en uitgaven echt zijn. Het is de simpelste manier om ‘mentaal boekhouden’ te voorkomen. Lees hier hoe je een eigen budget maakt.
Tip 9: Bewaar Betalingsgegevens Niet Online
Een van de andere tips om te sparen is je betalingsgegevens niet online op te slaan. Deze bespaartip ligt in het verlengde van het vorige onderzoek.
Als je al meer geld uitgeeft als je alleen je pinpas hoeft te gebruiken, hoeveel geld geef je dan wel niet uit als je alleen maar op een knop hoeft te drukken?
Ik denk dat iedereen weleens een aankoop heeft uitgesteld (of geannuleerd) omdat de pinpas ergens anders lag of omdat ze hun spullen bij elkaar moesten rapen voor een Ideal betaling.
Neem bijvoorbeeld dit onderzoek over de aanmeldingen voor een gratis testperiode voor een bepaald product. Als mensen hun creditcardgegevens moesten invullen deed maar 2% dat. Als ze alleen hun e-mail hoefden in te vullen dan deed 10% van de mensen dat.
Met andere woorden: gemakkelijk betalen zorgt ervoor dat de kans dat jij iets koopt groter wordt.
De Oplossing
Het beste wat je hier kunt doen is het zo moeilijk mogelijk maken voor jezelf om te betalen. Dat is alles.
Verwijder je pinpas/creditcardgegevens van je computer en mobiel. Om het jezelf nog moeilijker te maken is het ook slim om uit te loggen bij je favoriete webshops.
Als je nu iets wilt kopen moet je EN inloggen EN je betalingsgegevens invoeren. Moeilijker wordt het op het internet niet.
Tip 10: Koop Ervaringen, Geen Spullen
Numer #10 op de lijst van wetenschappelijke beste tips om te sparen: koop ervaringen, geen spullen.
Dit is niet zozeer iets wat je kunt doen maar het is wel een belangrijke les om te onthouden. Daarnaast is het mijn persoonlijke favoriet omdat ik er tijdens mijn studie (vrijetijdsmanagement) mee ben doodgegooid.
Deze tip komt uit de sociale wetenschappen en filosofie. Deze wetenschappen geven aan dat mensen supersnel gewend raken aan positieve aankopen.
Een nieuwe auto? Grote kans dat je er de eerste week heel erg blij mee bent maar het daarna weer normaal voor je wordt. Hetzelfde geldt voor kleding, een nieuwe keuken of alle andere spullen die je kunt kopen.
Richard Easterlin onderzocht dit concept al in 1974. Hij vroeg zich af of economische groei na de Tweede Wereldoorlog ook had geleid tot een groter gevoel van geluk. Het antwoord? Nee, het gevoel van geluk was gelijk gebleven.
De conclusie is dus dat economische groei en meer/betere spullen op de langetermijn niet zorgen voor een groter gevoel van geluk. Met een moeilijke woord noemen we dat hedonistische adaptatie.
De Oplossing
Het enige wat je op de langetermijn een stuk gelukkiger maakt zijn ervaringen. In dit onderzoek kwamen de onderzoekers erachter dat ervaringen minder last hebben van hedonistische adaptatie.
In dit onderzoek kwamen de onderzoekers erachter dat mensen gelukkiger zijn in aanloop naar een leuke ervaring (bijv. vakanties) dan in aanloop naar een nieuwe aankoop (bijv. een auto).
Dit is dus niet zozeer een tip om te sparen maar wel een tip om je gelukkiger te laten zijn als je dat spaargeld uiteindelijk weer uitgeeft!
Tip 11: Zie Sparen Als Iets Wat Nu Moet Gebeuren
Vaak wordt sparen gezien als iets wat in het verleden niet is gelukt, je nu aan het proberen bent zodat je in de toekomst hopelijk mee spaargeld hebt.
Onderzoekers Leona Tam en Utpal Dholakia kwamen er in dit onderzoek achter dat deze lineare manier van denken (verleden, heden, toekomst) een van de redenen is waarom sparen vaak niet lukt.
Mensen die op deze manier denken doen een ding namelijk altijd fout. Ze schatten hun vermogen om in de toekomst geld te sparen te positief in.
Ze denken dat ze in de toekomst meer kunnen sparen omdat het dan vast beter zal gaan. Ze zullen opslag krijgen, hun huis zal overwaarde krijgen of hun onderneming zal veel meer winst gaan draaien.
Je raadt het al: de toekomst is niet beter en daardoor komen mensen die op deze manier denken er nooit aan te pas om écht te sparen.
De Oplossing
De onderzoekers kwamen er ook achter dat mensen die ‘cyclisch’ denken 74% meer spaarden dan mensen die linear denken.
Cyclisch denken is dus de oplossing, maar wat is dat eigenlijk?
Mensen die cyclisch denken geloven niet dat hun toekomst per se beter is dan hun huidige situatie. Daardoor is sparen niet iets voor de toekomst maar iets wat nu moet gebeuren.
Deze mensen handelen in het ‘nu’ en zijn daardoor in staat om keer op keer te sparen. Daardoor wordt sparen voor deze groep een routine en gaat het steeds gemakkelijker.
Door sparen als iets te zien wat nu moet gebeuren, in plaats van iets wat je toekomstige zelf wel oppakt, creër je dus een betere financiële toekomst voor jezelf.
Tip 12: Automatiseer Je Sparen
Zoals gedragseconoom Shlomo Benartzi schreef in de Harvard Business Review:
“Als mensen actief moeten nadenken over sparen, dan zullen ze het waarschijnlijk niet doen”
Denk maar eens aan de donorwet. Maandenlang is er een discussie geweest of dit standaard verplicht moest worden of niet. De reden daarvoor is dat 1,9 miljoen mensen geen voorkeur hebben aangegeven.
De kans is groot dat ook als de donorwet standaard verplicht wordt deze mensen alsnog geen voorkeur aangeven. Dat levert 1,9 miljoen extra donoren op.
Om een lang verhaal kort te maken: als mensen actief een voorkeur moeten aangeven (zoals nadenken over sparen) dan is de kans groot dat ze dat niet doen.
De Oplossing
De oplossing is ervoor zorgen dat sparen, net als de donorwet, standaard verplicht wordt. Dat doe je door automatisch te sparen. Op die manier hoef je niet elke maand na te denken over hoe je gaat sparen en gebeurd het automatisch.
Het bijkomende voordeel is dat je dit waarschijnlijk niet snel zult aanpassen omdat mensen dat nou eenmaal teveel moeite vinden. Het spaargeld stroomt daardoor gestaag naar je spaarrekening toe!
Verder kwamen de gedragseconomen erachter dat het slim is om jezelf af te vragen of je een bepaald bedrag per dag wilt sparen, bijvoorbeeld €5.
Als je mensen vraagt of ze €5 per dag willen sparen zegt 30% namelijk ‘ja’. Als je mensen echter vraagt om €150 per maand te sparen (wat op hetzelfde neerkomt) dan zegt maar 7% ‘ja’.
De reden daarvoor is simpel. Bij €5 per dag denken mensen aan de koffie op het station die ze dan maar niet moeten kopen. Bij €150 per maand denken mensen als gauw aan de hypotheek en de kosten van de auto. Het grotere bedrag is een stuk angstaanjagender om te sparen.
Tip 13: Verhoog Automatische Je Spaarbedrag
Dit is automatisch sparen 2.0 en heeft te maken met het natuurkundige fenomeen inertie.
Inertie is het verschijnsel dat een object de richting wil aanhouden die het opgaat. Als een auto rechtdoor gaat dan wil het graag rechtdoor blijven gaan totdat er een andere kracht is die het een andere kant op laat gaan.
Hetzelfde geldt voor je spaarbedrag. Als je automatisch spaart dan heeft je spaargeld de neiging om in een stijgende lijn omhoog te gaan. Een manier om dit extra kracht bij te zetten is door je bedrag automatisch te laten verhogen
In een studie genaamd ‘Spaar meer voor morgen‘ volgden onderzoekers 315 medewerkers van een productiebedrijf. 160 van de medewerkers stonden het toe dat hun pensioenbijdrage vier jaar lang, elk jaar werd verhoogd. De andere 155 wilden dit niet.
De resultaten zijn indrukwekkend. De grote meerderheid van de mensen die hun spaarbedrag elk jaar lieten verhogen hadden uiteindelijk 4x meer dan de groep die dit niet deed.
Als hun spaarstrategie eenmaal was bepaald kwamen mensen er niet meer aan toe om dit bedrag te veranderen. Hun spaargeld bleef daar in een stijgende lijn omhoog gaan, dat is inertie aan het werk.
De Oplossing
Een van de beste tips om te sparen is dus om je spaarbedrag automatisch te verhogen. De kans is namelijk groot dat je dit niet meer aanpast als je het eenmaal hebt ingesteld.
Op die manier spaar je dus niet alleen automatisch maar zorg je er ook voor dat je op de langetermijn steeds meer spaart.
Een simpel systeem werkt als volgt: verhoog je spaarbedrag elke 6 maanden met 1%.
De kans is groot dat je die 1% verhoging niet eens opmerkt. Daardoor kun je jezelf er makkelijk aan aanpassen. Als je dit 5 jaar lang doet spaar je al 10% meer én merk je er waarschijnlijk helemaal niet van.
Je kunt natuurlijk ook voor 2% kiezen, of het elke 3 maanden verhogen. Dat maakt niet zoveel uit. De kracht van deze strategie is vooral dat je na een bepaalde periode een klein beetje extra spaart én er niets van merk. Dat maakt sparen een stuk makkelijker.
Tip 14: Verzin Een Positief Doel Met Negatieve Gevolgen
Dean Karlan is professor gedragseconomie bij de Yale University. Een van zijn ideeën is dat mensen niet sparen omdat ze weinig motivatie hebben. Ze hebben simpelweg niet genoeg reden om te sparen.
Als gedragseconoom weet Dean ook dat mensen daardoor een extra prikkel nodig hebben. Sparen is namelijk niet genoeg prikkel om ook in actie te komen.
Dus hoe zorg je ervoor dat je wel genoeg motivatie ontwikkeld?
De Oplossing
De oplossing is om een positief spaardoel te verzinnen (positieve prikkel) en een negatieve consequentie te verzinnen als dit niet lukt (negatieve prikkel).
Laten we als voorbeeld iemand gebruiken die wil sparen voor zijn vakantie en een ongelooflijke pesthekel heeft aan een bepaalde politieke partij.
Die persoon zou kunnen zeggen dat hij/zij wil sparen voor zijn vakantie (positief doel) en dat als dat niet lukt hij/zij €100 moet doneren aan de politieke partij die hij niet kan uitstaan (negatieve prikkel).
Wil je dit echt serieus nemen? Dan zou ik zeker even een kijkje nemen op Stickk.com. Dit is het platform wat Dean Karlan zelf heeft bedacht.
De gedachte is dat je een account maakt, een doel instelt en daar een financiële ‘straf’ aanhangt als het niet lukt. Je krijgt een scheidsrechter toegewezen (echt waar!) die checkt of je jezelf aan de afspraken houdt.
Op het moment staat er voor $40 miljoen aan straffen open als het de gebruikers niet lukt om zichzelf aan de afspraken te houden. Een leuke website zo op het eerste gezicht.
Tip 15: Spaar Financiële Meevallers
Financiële meevallers, iedereen heeft er weleens een gehad. Of het nu gaat om die prestatiebonus van je werk of de teruggave van de Belastingdienst. Die extra som aan geld is geweldig.
Geleerden Peter Tufano (University of Oxford) en Daniel Schneider (Princeton University) kwamen erachter dat mensen deze financiële meevallers anders bekijken dan hun reguliere inkomen.
Het bleek voor mensen namelijk een stuk makkelijker om dit geld opzij te zetten in plaats van het uit te geven. Omdat we de extra som geld niet verwacht hadden houden we er dus mentaal geen rekening mee in ons uitgavepatroon. Daardoor komt het makkelijker terecht op een spaarrekening.
De Oplossing
De onderzoekers geven als voorstel dat de overheid mensen de mogelijkheid moet geven om direct obligaties en aandelen aan te schaffen.
In Nederland hebben we die mogelijkheid natuurlijk niet. Het is daarom slim om het geld gewoon direct op een beleggings- of depositorekening te zetten afhankelijk van je spaardoelen en je risicoprofiel.
Tip 16: Gebruik Een Mobiele App
Je denkt misschien goed te weten hoeveel je maandelijks uitgeeft aan bepaalde kostenposten, maar onderzoek heeft uitgewezen dat we daar als mensen toch vaak naastzitten.
Benartzi en mede-onderzoeker Yaron Levi kwamen erachter dat mensen die mobiele app gebruiken om hun uitgaven bij te houden gemiddeld 15.7% minder uitgaven.
Een studie uit 2016 van de Amerikaanse Centrale Bank laat eenzelfde patroon zien.
Deze studie wees uit dat 69% van de mensen die hun bankieren app op hun telefoon hadden staan hun telefoon checkte voordat zij een grote aankoop deden.
De helft van de mensen die dit deden besloot uiteindelijk niet door te gaan met de aankoop.
De Oplossing
Een van de laaste handige tips om te sparen wordt dus eigenlijk al in het onderzoek gegeven. Het bijhouden van je uitgaven op je mobiel is een goede ‘stok achter de deur’.
Als je al een bankieren of budget app gebruikt dan zou je er een gewoonte van kunnen maken om deze even te checken voordat je een grote aankoop gaat doen. Er is dus een 50% kans ddat je toch besluit om dit niet te doen.
Al moet ik daar wel bijzeggen dat al je een goed budget maakt je waarschijnlijk geen last hebt van deze lastminute aankoop beslissing. Met een budget weet je of het kunt betalen en of dat verstandig is.
Daarnaast is het ook proactiever en hoef je dus niet op je reactieve brein (tip #1 !) te vertrouwen om een verstandige financiële beslissing te maken. Dit lijkt dus vooral een slimme tip te zijn als je last hebt van impulsaankopen.
Welke van deze wetenschappelijk bewezen tips om te sparen gebruik jij al? En hoe werken ze voor jou? Laat het weten in de opmerkingen hieronder, Ik hoor het graag!