Hoe hoog is de vrijstelling voor de erfbelasting? Het is een vraag die iedereen zich op een bepaald punt in zijn leven een keer zal stellen. Hoeveel belasting je precies moet bepalen hangt heel erg sterk samen met de relatie die jij met de overledene hebt. Laten we daar direct even naar kijken!
Vrijstelling van erfbelasting?
| Relatie met overledene | Bedrag vrijstelling erfbelasting |
| Echtgenoot, geregistreerd partner of samenwonend partner | € 661.328 |
| Kind, pleegkind of stiefkind | € 20.946 |
| Kleinkind | € 20.946 |
| Achterkleinkind | € 2.208 |
| Kind met een beperking | € 62.830 |
| Ouder | € 49.603 |
| Andere erfgenaam, bijvoorbeeld een broer of zus | € 2.208 |
Nu wordt het tijd om hier wat dieper op in te duiken. Zoals je jezelf kunt voorstellen zitten hier namelijk wat voorwaarden aan (helemaal als het gaatt om erven als kind of als partner). Verder kijken we ook hoe het zit met erven als je mantelzorger bent geweest voor de overledene. Natuurlijk bespreken we ook hoeveel belasting je over je erfenis moet betalen als dit wel boven de vrijstelling uitkomt. Tot slot kijken we naar hoe een erfenis wordt verdeeld én hoe de waarde van de erfenis wordt bepaald.
Erven Als Kind
Als eerste even over de vrijstelling op de erfbelasting voor kinderen. Het is goed om te weten dat het in de meeste gevallen gaat om een bedrag van €20.946 die je belastingvrij mag erven. Daarnaast is het ook zo dat het hier niet alleen hoeft te gaan om eigen kinderen. Een pleegkind of een stiefkind heeft bij een erfenis recht op dezelfde vrijstelling.
Kleinkinderen hebben recht op hetzelfde bedrag van €20.946 die vrijgesteld is van belasting. Alleen achterkleinkinderen hebben een stuk lagere vrijstelling. Het gaat dan om €2.208 die zij mogen erven.
Verder is het goed om te weten dan kinderen met een verstandelijke of fysieke beperking recht hebben op een stuk grotere belastingvrije erfenis. Het bedrag mag dan oplopen tot €62.830. Wel moet het kind in dit geval aan twee voorwaarden voldoen om recht te hebben op deze verhoogde vrijstelling:
- Het kind werd voor 50% of meer onderhouden door de persoon die is overleden.
- Door de beperking is het kind niet om staat om door middel van werk minimaal de helft te verdienen van wat een gezonde persoon in dezelfde leeftijd zou kunnen verdienen. Ga hierbij uit van de afgelopen drie jaar.
Voldoet het kind van de overledene aan de bovenstaande twee eisen? Dan heeft deze recht op de verhoogde vrijstelling.
Erven Als Partner
Dan hebben we nog de vrijstelling voor partners. Hier kun je ook weer onderscheid maken tussen verschillende groepen zoals een getrouwd stel, mensen met een geregistreerd partnerschap en samenwonende partners. Beide hebben wel allemaal recht op een vrijstelling van €661.328. Wat logisch is gezien zij de persoon zijn die het dichtst bij de overledene staan.
Voor getrouwde stellen en mensen met een geregistreerd partnerschap geldt dat zij automatisch erfgenaam van elkaar zijn. Dat betekent dus dat zij automatisch recht hebben op het geld van de overledene én dat ze gebruik mogen maken van de hoge vrijstelling.
Voor stellen die samenwonen gelden andere regels. Als eerste moet je een samenlevingscontract hebben ondertekent. Zonder een samenlevingscontract ben je volgens de Belastingdienst geen samenwonende partners en daardoor heb je geen recht op de hoge vrijstelling.
Echter, als je een samenlevingscontract hebt dan ben je er nog niet. Wil je dat jouw partner jouw erfenis krijgt dan zul je dit moeten laten vastleggen in een testament. Maak je deze niet dan erven namelijk je kinderen. Mocht je geen kinderen hebben dan gaat de erfenis naar de broers en zussen. Een samenlevingscontract en testament kunnen dus veel duidelijkheid geven.
(Beperkte) Gemeenschap Van Goederen En Huwelijkse Voorwaarden
Verder is het ook goed om te kijken op wat voor manier je getrouwd ben (als dit jouw situatie is). Dit heeft namelijk invloed op de hoeveelheid die je kunt erven binnen je vrijstelling.
Als je getrouwd bent in gemeenschap van goederen dan is de helft van het vermogen van je partner natuurlijk al van jou. Dat zorgt ervoor dat het bedrag wat je erft lager ligt. Het zou daardoor kunnen dat je minder of helemaal geen erfbelasting hoeft te betalen.
Als je getrouwd bent in beperkte gemeenschap van goederen dan is het gedeelte wat jullie samen hebben opgebouwd al voor de helft van jou. Het complete vermogen wat je partner voor jullie huwelijk had opgebouwd wordt dus niet gezien als jij vermogen en dat erf je compleet. Daardoor moet je over dit gedeelte (na de vrijstelling) het complete bedrag aan belasting betalen.
Als je getrouwd bent op huwelijkse voorwaarden dan wordt het vermogen van je partner niet gezien als jouw vermogen. Het vermogen van je partner wordt dus wel naar jou overgedragen maar ook hier zul je na vrijstelling het complete bedrag aan belasting betalen
Erven Als Ouders
Als ouders mag je natuurlijk ook een groot bedrag belastingvrij erven. Dat bedrag komt totaal uit op €49.603. Getrouwde stellen en geregistreerde partners moeten wel rekening houden met het feit dat zij door de Belastingdienst worden gezien als één persoon. Dat betekent dat zij gezamenlijk maximaal een bedrag van €49.603 mogen erven, dus niet per persoon.
Erven Als Broers En Zussen
Als broer en zus mag je een bedrag belastingvrij erven van €2.208. Dat is dus hetzelfde bedrag als wat achterkleinkinderen morgen erven van hun opa en oma. Dat bedrag ligt redelijk laag omdat je redelijk ‘ver’ van de overledene afstaat.
Erven Als Mantelzorger
Veel mensen vragen zich af hoe het eigenlijk zit met erven als je ten opzichte van de overledene mantelzorger was. Dit gebeurd bijvoorbeeld als je als kind je ouders intensief verzorgt hebt tijdens hun leven.
Tot en met 2015 kon je als mantelzorger dan een verhoogde vrijstelling aanvragen van ongeveer €650.000 op de erfbelasting. Deze vrijstelling is echter in datzelfde jaar afgeschaft. Ben je dus mantelzorger geweest van de overledene dan heb je geen recht op een verhoogde vrijstelling.
Erven Als Goed Doel Of Stichting
Tot slot is er nog een bijzondere categorie die een vermogen kan erven: een goed doel. Sommige goede doelen hebben van de Belastingdienst namelijk een ANBI-status gekregen. Dat zijn eigenlijk goede doelen die door de overheid worden beschouwd als nuttig. Deze groep betaald helemaal geen belasting over een erfenis.
Verder zijn er ook nog verenigingen en stichtingen met een SBBI-status. Dat zijn organisaties die volgens de overheid een bepaald sociaal belang behartigen. Deze organisaties zijn ook compleet vrijgesteld van erfbelasting.
Hoeveel Belasting Betaal Je Over Een Erfenis?
Nu je tot in detail weet hoeveel je belastingvrij mag erven vraag je jezelf waarschijnlijk ook af hoeveel je wél moet betalen over het bedrag wat boven de vrijstelling uitkomt. Om dit te bepalen moet je kijken naar twee factoren: de relatie die je hebt met de overledene en de waarde van de erfenis.
Zoals je in onderstaande tabel kunt zien zijn er twee belastingschijven voor de erfbelasting. De ene van €0 – €126.723 en de ander van €126.724 en hoger. Partners en kinderen betalen het minste belasting terwijl verdere erfgenamen wel 40% belasting kunnen betalen over de erfenis.
| Waarde erfenis | Partner / (Pleeg- of stief)kind / Kind met beperking | Kleinkinderen en verdere afstammelingen | Overige erfgenamen zoals een broer, zus of ouders |
| € 0 – € 126.723 | 10% | 18% | 30% |
| € 126.724 en meer | 20% | 36% | 40% |
Verder is het ook goed om te weten wanneer je voor een erfenis nou precies aangifte moet doen, hoe lang dit duurt en hoe je dit bij je inkomstenbelasting aangeeft. Als je daar meer over wil weten dan zou ik zeker deze blog lezen die ik eerder schreef: Wanneer Erfenis Opgeven Voor Belasting?
Hoe Wordt Een Erfenis Verdeeld?
Volgens de wet zijn er vier groepen mensen als het gaat om een erfenis. De eerste groep heeft het meeste recht op de erfenis en vierde groep het minste. De groepen zijn als volgt.
- Echtgenoot/echtgenote, geregistreerd partner, kinderen en kleinkinderen
- Ouders, broers en zussen of hun kinderen
- Grootouders of hun kinderen
- Overgrootouders of hun kinderen
Het is goed om te weten dat als iemand overlijdt de partner (mits deze getrouwd was of een geregistreerd partnerschap had) de complete erfenis krijgt (tenzij anders vastgelegd in een testament). Dit zorgt er namelijk voor dat de partner niet direct in geldproblemen komt.
Mocht er geen partner meer zijn dan wordt de erfenis verdeeld onder de kinderen. Mochten die er niet zijn dan gaat het naar de ouders, broers, zussen of hun kinderen etc.
Hoe Wordt De Waarde Van Een Erfenis Bepaald?
Vaak zijn er bij een erfenis drie grote categorieën te verdelen: geld, spullen en vastgoed. De waarde van geld is natuurlijk op voorhand al bepaald en daarvan hoeft de waarde dus niet worden vastgesteld. Met spullen en vastgoed is dat anders.
Bij spullen wordt de waarde bepaald door te kijken naar de marktwaarde van de spullen op de vrije markt op de dag van overlijden. Stel je bijvoorbeeld voor dat je een auto erft. Volgens verschillende autowebsites is de waarde van de auto €20.000. Dan is dit het bedrag wat opgeteld wordt bij de waarde van de erfenis. Dit gebeurd met alle waardevolle spullen die geërfd worden.
Dan hebben we ook nog de waarde van vastgoed (bijvoorbeeld het huis waarin de overleden persoon woonde). Dit wordt gebaseerd op de WOZ-waarde die de gemeente heeft bepaald. Mocht je het niet eens zijn met de WOZ-waarde dan kun je daar als erfgenaam alsnog bezwaar tegen aantekenen bij de gemeente ook als de overleden persoon dat nooit heeft gedaan.