Wat Is Een Beleggingsfonds? (Beginnersgids)


Om de vraag “wat is een beleggingsfonds” in eerste instantie globaal te kunnen beantwoorden, moet je het woord beleggingsfonds in de volgende twee stukken hakken: ‘belegging’ en ‘fonds’. 

Een belegging is een bepaalde vorm van investeren in een bedrijf (of persoon, of product, of regio, etc.) met de hoop dat die investering je uiteindelijk winst oplevert (meestal in de vorm van geld).

Een fonds zou je vervolgens kunnen zien als een grote spaarpot, waarin meerdere verschillende personen voor een specifiek doel geld stoppen. In dit geval is het gezamenlijke doel dus beleggen.

Er zijn wereldwijd een heleboel verschillende beleggingsfondsen actief. Elk individueel beleggingsfonds heeft zo z’n eigen specifieke reeks kenmerken. Toch zijn er ook een aantal overeenkomsten die op vrijwel alle beleggingsfondsen van toepassing zijn.

Zo bevat elk beleggingsfonds een ‘mandje’ met verschillende beleggingsproducten. Dat hoeven lang niet altijd alleen maar aandelen of alleen maar obligaties zijn. Ook een mix van beide of volledig andere ingrediënten is mogelijk.

Beleggen Over Laten Aan Fondsmanagers

Welke beleggingsproducten er in het eerder genoemde ‘mandje’ komen te zitten wordt bepaald door de fondsbeheerder (of fondsmanager) van het desbetreffende beleggingsfonds.

Deze fondsbeheerder is in de regel expert in de sector waarin het beleggingsfonds actief is. Hij/zij zal op basis van kennis en ervaring een weloverwogen afweging maken voor de verschillende beleggingsproducten die in het ‘mandje’ worden opgenomen.

Daarnaast houdt de fondsbeheerder nauwlettende de koersen van de beleggingsproducten in het ‘mandje’ van het beleggingsfonds in de gaten. Zo zal hij in actie komen als er signalen uit de markt komen die aangeven dat zijn eerder beoogde rendement mogelijk niet behaald wordt.

De fondsmanager heeft uiteindelijk als taak om het geld in het beleggingsfonds voor de deelnemers te beheren en het rendement van het fonds op een verantwoorde wijze te maximaliseren.

Die taak voert de fondsbeheerder natuurlijk niet gratis uit. Voor deze werkzaamheden moeten de deelnemers aan een beleggingsfonds een beheervergoeding betalen.

Dat maakt beleggingsfondsen in mijn optiek ook een moeilijke belegging. De beheerkosten zijn vaak al tussen de 0,06% – 1,69% per jaar. Daar komen prestatievergoedingen, transactiekosten en in- en uitstapvergoedingen nog bij. Je kunt dus al snel 2,5% van je rendement per jaar inleveren aan kosten!

Om een idee te geven: hieronder zie je dat je een investering van €100.000 na 30 jaar ruim €135.000 minder waard is als de kosten per jaar maar 0,75% verschillen! Hoe meer kosten je dus betaald hoe meer vermogen je inlevert.

Om deze reden raadt ik beleggingsfondsen niet aan als belegging. Je bent bewezen beter uit als je investeert in passieve indexfondsen met zo laag mogelijke kosten (vaak iets van 0,25-0,30% per jaar).

Wat Is Een Beleggingsfonds Met Aandelen?

Bij een beleggingsfonds met aandelen, oftewel een aandelenfonds, is het ‘mandje’ van het fonds volledig gevuld met aandelen. Een aandeel kun je zien als een deelnamebewijs in een bedrijf, zodat je er voor een klein stukje mede-eigenaar van bent.

Als je niet zo goed weet hoe aandelen werken dan raad ik je deze blog aan die ik daar eerder over schreef. In 5 minuten ben je dan helemaal up-to-date: Beginnersgids: Wat Is Een Aandeel?

Een belangrijke regel in het geval van beleggen is dat je risico’s zoveel mogelijk spreidt. Dat is ook precies wat de fondsmanager van het desbetreffende aandelenfonds probeert te doen.

In het ‘mandje’ van een aandelenfonds zitten vaak aandelen van tientallen verschillende bedrijven. Die worden natuurlijk niet lukraak door een fondsmanager gekozen.

Voordat een aandeel onderdeel uit gaat maken van een bepaald aandelenfonds heeft de fondsmanager uitgebreid onderzocht of de toevoeging (of afstoting) van een specifiek aandeel in zijn ogen een verstandige zet is.

Elk individueel aandelenfonds is daarnaast in vrijwel alle gevallen op een specifieke marktsector toegespitst. Zo zijn er aandelenfondsen actief die bijvoorbeeld alleen maar aandelen van Amerikaanse bedrijven in hun ‘mandje’ hebben. 

Maar het is ook heel goed mogelijk dat een aandelenfonds zich met de aan- en verkoop van de aandelen in haar ‘mandje’ richt op een bepaalde bedrijfstak, zoals technische of farmaceutische ondernemingen.

Logischerwijs kom je in de twee laatstgenoemde soorten aandelenfondsen dus geen aandelen van bijvoorbeeld financiële instellingen, zoals verzekeraars en banken tegen. 

Tot slot is het goed om te weten dat beleggingsfondsen met aandelen vaak een gedeelte van hun winst uitkeren. Deze winstuitkering noem je dividend. Als je daar nog niet bekend mee bent dan zou ik deze blog even lezen waarin ik het helemaal uitleg: Wat Is Dividend? (Een Simpele Gids)

Wat Is Een Beleggingsfonds Met Obligaties?

Bij een beleggingsfonds met obligaties, oftewel een obligatiefonds, zitten er in plaats van aandelen obligaties in het ‘mandje’ van het fonds. Een obligatie kun je zien als een schuldbewijs op het moment dat een overheid of bedrijf geld van je leent.

Elke obligatie heeft een vooraf vastgestelde looptijd. Met andere woorden: de einddatum van een obligatie geeft aan wanneer je je uitgeleende geld terugkrijgt. Tijdens de looptijd van een obligatie word je voor het uitlenen van je geld beloond middels een rentevergoeding.

Als je in obligaties van landen en bedrijven investeert die niet negatief bekend staan vanwege extreme uitgavepatronen, dan kan deze vorm van investeren als behoorlijk veilig worden beschouwd.

Die hoge mate van veiligheid betekent echter ook dat het rendement op dit soort beleggingsproducten vaak niet zo heel erg hoog is.

Net als aandelen kunnen ook obligaties op de beurs verhandeld worden. Concreet kan dit dus ook betekenen dat een obligatie duurder of goedkoper wordt dan de initiële waarde.

Gaat het een land of bedrijf dat de obligatie heeft uitgegeven voor de wind, dan zal dat doorgaans ook een gunstig effect op de waarde van de uitgegeven obligaties hebben. Het omgekeerde kan natuurlijk ook het geval zijn.

Wat Is Een Beleggingsfonds Met Vastgoed?

In plaats van een beleggingsfonds dat in waardepapieren zoals aandelen of obligaties investeert kun je ook kiezen voor een beleggingsfonds met vastgoed. Dit wordt ook wel een vastgoedfonds genoemd.

Bij een vastgoedfonds investeer je in tastbare zaken, zoals bijvoorbeeld winkelcentra, bedrijfspanden en wooncomplexen. Kortom via vastgoedfonds investeer je concreet in stenen.

Net als bij beleggingsfondsen met aandelen of obligaties zal een fondsbeheerder van een vastgoedfonds de risico’s van het te beleggen fondsvermogen spreiden.

Dat betekent dus dat er in het ‘mandje’ van een vastgoedfonds meerdere verschillende panden zitten waar het vastgoedfonds – en indirect dus ook jij – (deels) eigenaar van bent.

Een andere overeenkomst die een vastgoedfonds met een aandelenfonds of obligatiefonds heeft, is dat de fondsmanager zich voor het beheren van een vastgoedfonds heeft gespecialiseerd.

Doorgaans worden er dus niet allerlei willekeurig panden van over de hele wereld aan het ‘mandje’ van het fonds toegevoegd, maar onderneemt de fondsbeheerder doelgericht actie met de aan- en verkoop van panden in bijvoorbeeld opkomende markten in Aziatische landen.

Het uiteindelijke rendement dat je met een vastgoedfonds kunt behalen hangt af van meerdere factoren. Ten eerste kan de waarde van het vastgoed in je ‘mandje’ in de loop der tijd stijgen.

Maar het is in economisch slechte tijden ook niet uitgesloten dat de waarde van bepaalde panden juist daalt.

Naast de verkoopwaarde van een pand is het ook mogelijk om rendement uit de panden in je ‘mandje’ te halen door deze te verhuren.

Fondsmanagers van vastgoedfondsen combineren in de regel huuropbrengsten met mogelijke waardevermeerdering van de panden die (deels) in het bezit zijn van het vastgoedfonds, zodat ook op dat vlak risico’s worden gespreid.

Wat Zijn Mixfondsen?

De naam ‘mixfondsen’ verklaart eigenlijk al een heleboel. Zeker als je al de beschrijvingen van de vorige drie soorten beleggingsfondsen door hebt gelezen.

Het ‘mandje’ van een mixfonds bestaat uit tenminste twee verschillende onderdelen. Met ander woorden in het ‘mandje’ kunnen aandelen en obligaties, aandelen en vastgoed, obligaties en vastgoed of aandelen, obligaties en vastgoed zitten.

Het is daarbij overigens geen vanzelfsprekendheid dat er bij mixfondsen sprake is van een gelijkwaardige verhouding tussen de ingrediënten.

Bestaat het ‘mandje’ van het mixfonds bijvoorbeeld uit aandelen en obligaties, dan is het heel goed mogelijk dat de fondsmanager ervoor heeft gekozen om geen 50 procent, maar bijvoorbeeld 65 procent van de fondsgelden te investeren in obligaties.

Op deze manier worden de risico’s die het mixfonds loopt beperkt. Andersom kan er ook gekozen worden voor een meerderheid aan aandelen om zo het rendement te verhogen.

Sowieso is een mix van aandelen en obligaties een prima manier om het risico van je investeringen zo optimaal mogelijk te spreiden. Een aanmerkelijk lager risicoprofiel van dit soort mixfondsen betekent echter ook dat het rendement erop doorgaans niet zo heel erg hoog is. 

Natuurlijk zijn er altijd uitzonderingen op deze laatstgenoemde regel te vinden. Durf je het aan om een hoger risico te nemen zodat je kans maakt op een hoger rendement? Dan is een passief indexfonds wat voor de grote meerderheid bestaat uit aandelen waarschijnlijk de beste optie.

Overige Beleggingsfondvarianten

De vier hierboven omschreven soorten beleggingsfondsen zijn degenen die het meest voorkomen. Maar het zijn zeker niet de enige vier.

Er zijn bijvoorbeeld ook puur thematische fondsen, die bijvoorbeeld alleen maar aandelen van ondernemingen in hun ‘mandje’ stoppen die het beste met het milieu voor hebben.

Het is daarnaast ook mogelijk dat een beleggingsfonds ervoor kiest om het ‘mandje’ van het fonds op basis van spreiding of garantie te vullen. En tenslotte zijn er beleggingsfondsen die zich puur op edelmetalen zoals goud en zilver richten.

Waarom Wel Of Niet Kiezen Voor Een Beleggingsfonds?

Wat is eigenlijk het nut van een beleggingsfonds? Je kunt toch ook gewoon zelf een effectenrekening bij een financiële instelling openen en daarmee rechtstreeks in aandelen en obligaties gaan handelen?

Ga je solistisch beleggen, dan is de kans groot dat je alleen aandelen of obligaties kiest op basis van globale informatie over een bedrijf of dat je je bij je keuze vooral concentreert op een bedrijfssector waar je zelf erg thuis in bent.

Dit betekent doorgaans dat de focus veel teveel komt te liggen op slechts één of enkele zwaartepunten en dat er van een goede spreiding van je beleggingen eigenlijk geen sprake is.

Fondsmanagers van beleggingsfondsen bekijken situaties op de lange termijn en zullen daarom ook niet tot paniekvoetbal overgaan als de waarde van een deel van de beleggingen een beetje omlaag gaat.

Voordat ze het aandeel of de obligatie aan het ‘mandje’ van hun beleggingsfonds toevoegen hebben ze eerst zeer uitgebreid onderzocht of die stap ook echt een verstandige keus is en op die opgedane kennis vertrouwen ze.

Als je de overweging maakt om zelf aandelen te gaan kopen en verkopen dan raad ik je dat sterk af. Dan is een beleggingsfonds een betere keuze. Echter zijn de kosten van beleggingsfonden in mijn optiek te hoog en lukt het fondsmanagers eigenlijk nooit om ”de markt te verslaan”.

Daarom zijn passieve indexfondsen eigenlijk altijd de beste keuze. Deze fondsen bieden lage kosten en een gigantische spreiding (vaak enkele honderden of duizenden bedrijven).

In Het Kort

Kort samengevat kunnen we de vraag ‘wat is een beleggingsfonds’ dus op de volgende manier beantwoorden: het is een makkelijke manier om in tal van verschillende aandelen, obligaties en andere beleggingsproducten te investeren.

Deze manier van beleggen geeft je de mogelijkheid om goed je risico’s te spreiden, omdat je gebruik maakt van de expertise van de fondsmanager.

Echter zijn passieve indexfondsen een stuk goedkoper en beter gespreid. Daarnaast weten fondsmanagers vaak niet ”de markt te verslaan” en is hun inbreng dus eigenlijk een beetje zinloos.

Stefan Kleinekoort

Op HGC schrijf ik over mijn interesse in persoonlijke financiën. Ik hoop andere te helpen met de blogs die ik schrijf en probeer moeilijke financiële zaken zo helder mogelijk te omschrijven!

Recente posts